MATEMATİK HİKAYELERİ Evariste Galois / Hüzünlü Bir Deha;

            MATEMATİK HİKAYELERİ

Evariste Galois/Hüzünlü Bir Deha;

Modern cebrin en önemli kurumlarından birinin fikir babası olan Evariste Galois kısa yaşamına sayısız başarı sığdırdı. Yalnız içine kapanık ve özgün bir çocuk olan Galois'in olağanüstü hafızası vardı.Lise yıllarından edebiyat ve dil ağırlıklı eğitim alması ve matematiğe önem verilmemesi yüzünden bir dahi olduğunu anlayamadı. 14 yaşında dönemin ünlü matematikçileri Loi Lengraj ve Abel' in eserlerini okuyarak matematiğin  ilgi duymaya başlayan genç adam onu yönlendirmesi için Lengraj' a  başvurdu. 

14 yaşındaki bir çocuğun olgun matematikçilere özgü yazılmış cebir **** denklemlerin sayısal çözümlerini,analitik fonksiyon kuramını ve fonksiyonların diferansiyel hesapların okuması ve üretmesi inanılmazdı. Kendisinde matematik yeteneğinin keşfeden bu dahi adam büyük matematikçilerin kuramlarıyla kendi düşüncelerini karşılaştırdı ve daha ileri atıldı.

16 yaşına geldiğinde pek çok matematik klasiğini okumuş olan Galois üniversiteye kabul edilmedi. Kendini kanıtlamak isteyen ünlü matematikçi Khushi'e bir makale yollayan Evariste Khushi'nin makaleyi kaybetmesi üzerine ilk hayal kırıklığını yaşadı. Fakat bu aksilik onu yıldırmadı ve Ekül Kulüteknik adındaki yüksek eğitim  ve araştırma kurumun sınavlarına girdi.

Galois'a yapılan haksızlık üzere kazanamadı.Tüm hesapları zihninden yapan ve kalem kullanmayı sevmeyen Evariste'nin keskin bir zekası ve düşünme yeteneği vardı.İlk makalesi 17 yaşında sürekli kesirler üzerine yayınlandı.Sonunda 19 yaşında üniversiteye kabul edilen genç matematikçi çalışmak için köşeye çekildi.

Üniversiteye girdiği yıl cebirsel denklemler kuramı üzerine çalışmalar yaptı ve büyük bir ilerleme kaydetti.Bu çalışmalar onu Galios kuramına götürdü. Bu kuramda derecesi asıl olan sayı indirgenemez bir denklemin köklerle çözülebilmesi için denklemin bütün köklerinin onlardan hangi ikisinin rasyonel foksiyonun olmasını gerekli ve yeterli olduğunu anlattı.

Başarılı bilim insanı bütün çalışmalarının birleştirerek ilimler akedemesine sundu.Akedemik katibi yazıyı incelemek üzerine evine götürdü.Fakat yazıyı okuyamadan öldü. Umutsuzluğa kapılan ve parasız kalan Galois orduya  katıldı. Bu sırada aşık olduğu kadın için düelloya girdi.Yaşamı boyunca matematikle ilgilenen Evariste düelloda öleceğini düşündü ve kendisi gibi matematikçi olan Şöveri'e mektup yazdı.

Galois mektubunda cebirsel denklemlerle aşkın foksiyonlar arasındaki bağlantısından bahsseti ve muğlaklık kuramında da gizli bir gönderme yaptı.Ayrıca derecesi 4'ten büyük olan her polinom için çalışacak bir kök  bulma yöntemi olan neden imkansız olduğunu anlattı.Bütün bu hesapların farkedilmesini uman Evariste düeolloda öldü.

Cebirsel denklemler alanında olağanüstü bir matematik hazinesi bırakan Evariste Galois 21 yıllık yaşamına sayısız eser sığdırdı.Onun büyük buluşları ölümünde 14 yıl sonra keşffedilsede bilim dünyasının çevresini aydınlatmayı başardı